700 سال پیش در اصفهان مسجدی می ساختند
کار تمام شده بود و کارگران در حال انجام خرده کاری های پایانی بودند
پیرزنی از انجا رد میشد .
ناگهان پیرزن ایستاد و گفت بنظرم مناره مسجد کج است!
کارگران خندیدند ولی معمار با صدای بلند فریاد زد ساکت !
چوب بیاورید . چوب را به مناره تکیه دهید . حالا همه باهم . فشااار دهید... و مرتب از پیرزن می پرسید مادر درست شد؟
بعد از چند دقیقه پیرزن گفت درست شد و دعا کنان دور شد ...
کارگران گفتند مگر میشود مناره را با فشار صاف کرد ؟
معمار گفت : نه ! ولی میتوان جلوی شایعه را گرفت !
اگر پیرزن می رفت و به اشتباه به مردم میگفت مناره کج است و شایعه کج بودن مناره بالا میگرفت ٬ دیگر هرگز نمیشد مناره را در نظر مردم صاف کرد.
ولی من الان با یک چوب و کمی فشار ، مناره را برای همیشه صاف کردم!!!
از شایعه بترسید ...
در تجارت و کسب و کارتان ، حتی در زندگیتان از شایعه بترسید !
اگر به موقع وارد عمل شوید براحتی مناره زندگیتان صاف خواهد شد...
تاریخ بیهقی مهمترین تالیف ابولفضل محمد حسین بیهقی است
که آغاز نگارش ان به سال 448 هجری قمری و به روایتی دیگر 451 میباشد تاریخ بیهقی در حقیقت در واقع کار روزانه دیوان غزنوی است
به گفته برتولد اشپولر قسمت های باقی مانده این کتاب فقط شامل سنوات 1031 تا 1041میلادی میباشد با وسعت فوق العاده خود ،از دسیسه بازی های سلطان مسعود غزنوی و از تمام امور دیگر مثل تشرف سفرا ،مشورت حکام و عمال ، وضع دیوان ،اعطای خلعت ها،شکارو جشن های دربار ،اطلاعات خوبی ارایه میدهد
بیهقی مبنای کار خود را در تاریخ سترگش یادداشتهای قرار داده که احتمالا به صورت روزانه از وقایع فراهم آورده است
بیهقی به واسطه دسترسی به دیوان رسالت که بخش مهمی از حکومت بود بالطبع رابطه تنگاتنگی با تشکیلات اطلاعاتی داشته از اسناد رسمی و سیاسی موجود در این دیوان نسخه های برای خود تهییه کرده بود بنابرنوشته های والدمن کارمندان اصلی ان و بایگانی مربوط به جنگ ها همراه سلطان غزنوی حرکت میکردند
و خیمه آن را در نزدیکترین فاصله ازخیمه سلطان غزنوی حرکت میکرداین نزدیکی خیمه سلطان با خیمه دیوان زسالت به این علت بود که در صورت بروز وضیعت اضطراری و ویژه،تشکیلات این دیوان بلافاصله سلطان را از ماجرا با خبر کنند
در این که بیهقی از منابع اطلاعاتی مذکور درنگارش تاریخش از پاره ای کتاب معاصر خود نیز استفاده کرده یانه ؟هیچی در دست نیست
کتا های مانند زین الاخبار گردیزی ،اثر ابو سعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود ،یا تاریخ سیستان و یا کتا الیمینی از ابو نصر محمد بن عبدالجبار محمد عتبی .
اگر ابن فندف مولف کتاب تاریخ بیهق را قرار دهیم بیهقی با تاریخ الیمینی آشنایی داشته وگویا تاریخ گردیزی و تاریخ سیستان را میشناخته
تاریخ بیهقی تاریخ جامعی از سلسله غزنوی میباشد که بالغ برسی مجلدبوده که وقایع 409تا451ق یعنی سال جلوس مسعود غزنوی بوده
از این میان تنها 5مجلد آن که متعلق به وقایع دوران سلطنت مسعود غزنوی است
قسمتهای باقی مانده کتاب شامل حوادث چون نبرد سلطلان مسعود غزنوی با ترکمانان ،جنگ دندانقان ،به تخت نشستن طغرل سلجوقی،و تاریخ ولایات خوارزم از انقراض ال مامون و افتادن ان به دست سلطان محمود و حکمرانی آلتونتش حاجب در آن سرزمین تاچیرگی سلجوقیان میباشد هم چنین حاوی اطلاعات با ارزشی از سلسله های سامانیان،صفاریان ، و سلجوقیان است.
منابع=
1 مریلن والدمن
2 ابولحسن بیهقی
3 غلام حسین یوسفی
کتاب المسالک والممالک اثر اصطخری از متون مهم و معروف در علم جغرافیا و جغرافیایوتاریخی میباشد
مولف این کتاب ابواسحاق ابراهیم بن محمدالفارسی الاصطخری معروف به کرخی هست
سال تولد اصطخری معلوم نیست ولی سال وفات او با اختلاف حدود سال 346 ه ق یا به عبارتی 957 میلادی میباشد
استخری کتاب المسالک و الممالک را بر اساس کتاب صورالقالیم تالیف ابوزید سهل بلخی متوفی 322 هجری قمری و نیز کتاب اشکال العالم تالیف ابوعبدلله احمدبن محمدجیهانی (که در ربیع الثانی سال367 ه ق در مقام وزارت بود)
استخری از مردمشهر استخر از ناحییه فارس در ایران بود که به سرزمین های اسلامی از هندوستان تا مغرب سفر کرده او دو کتاب به نام صور الاقالیم یا لاقالیم ،المسالک و الممالک تالیف کرده استخری درکتاب المسالک والممالک مانند دیگر جغرافی دانان و نگاران اسلامی یه توصیف جهان اسلام پرداخته و براساس وسعت آنها ،انها را به بیست اقلیم تقسیم کرده است او پس از ذکر از اطلاعات عمومی درباره ربع مسکون و مساحت سرزمینها به شرح وضع دریاها پرداخته و مختصات مناطق اسلامی زمان خویش را به طور کامل ذکر کرده است استخریدضمن وصف هریک از سرزمینها با ذکر مسافت و حدود آنها اطلاعات با ارزشی در مورد محصولات بازرگانی،صنعت،اوضاع و احوال قومی ، و نژادی مناطق مختلف اراعه میکند وسیعترین بخش کتاب به سرزمین پارس اختصاص یافته اونه تنها به شرح شهرهای بزرگ و مسافت آنها پرداخته بلکه بناههای معروف ،دژها،آتشکدها ..........را نیز معرفی کرده است کتابت این کتاب ارزشمند توسط ابوالمحاسن محمد بن سعد محمد النخجوانی معروف به ساوجی
به سال726 ه ق نسخه جدید کتاب به اشتباه به خواجه نصیرالدین طوسی متوفی672 نسبت داده شده
طولانی ترین قنات ایران به نام “قنات زارچ” با طول صد کیلومتر در استان یزد قرار دارد. این قنات یکی از کهن ترین قنات های ایران به شمار می آید که سابقه ای بیش از سه هزار سال دارد. طول کوره قنات زارچ بیش از ۷۱ کیلومتر بوده و تعداد چاه های آن دو هزار و ۱۱۵ حلقه شمارش شده است
از آنجا که شوش از شش هزار سال قبل پیش از این پایتخت تمدن های مختلف بوده ودوران رونق آن تا قرن 4هجری قمری وجود داشته گورستان هایدبسیاری از ادوار ذکر شده در آن وجود دارد
بر اساس تحقیقات انجام شده که به مدت نیم قرن در ویرانه های آن به عمل آمده است عیلامیان همواره مردگان خود را در پای دیوارها و باروهای شهر تدفین میکردند بدیهی است که شاهان و رجال عیلامی از این قاعده مستثنی نبودندبرای دفن آنها جای مخصوصی داشتند دلیل این موضوع کتیبه آشور بانیپال است که به موجب آن فاتح آشوری گور سلاطین عیلام را منهدم و غارت نموده است بنابراین گورستان سلاطین مسلنا در نزدیک شوش بوده زیرا به استناد کتیبه مزبور به فرمان آشور بانیپال چون خاک آن را با توبره اسبان برده اندیافته های فراوانی حکایت از آن دارد که ایرانیان عضر هخامنشی مردگان خود را دفن میکردند(نظر نویسنده صدر صد نیست)دفن مردگان تنها دلیل قابل استفاده علیه این برداشت است سنگ نبشته های تخت جمشید ثابت کرد ه که دین زرتشت از اعتبار زیادی برخوردار بوده است
از زمان هخامنشیان گورهای زیادی بدست آمده که همه گواه دفن مردگان را میدهند ودر بخش های زیادی از امپراطوری در ایران مهمول بودکه مردگان در کف خانه ها دفن میکردند این رسم در بین النهرین ،سوریه،و فلسطین هم جاری بودکف گلی این خانه ها را در حاشیه دیوارها میکندند
و مرده درا در درن آن قرار میدادند نوع تجملی تر دیگر این بود که مرده را در کندوی گلی ذخیره آدوقه جای میدادند و سپس درگودالی میگذاشتند ظاهرا برای این کار از کندوهایدلب پریدهداستفاده میشده
متمول ترها میتوانستند از تابوت شخصی که خود سفارش میدادنداستفاده کنند این تابوت ها سرپوشی از گل بودو سر پوشی از تخته بود دو نمونه کامل و سالم در اور(شهر باستانی رر عراق)پیدا شده در سال 1947 و 1948که گیریشمن در تپه مرسوم به شهر صنعتگران تفحصاتی کرد در این مرحله 3طبقهدلایه بدست آمد از 3000ق متا2000 ق م گورها به دو دسته تقسیم میشد دسته اول شامل قبرهای هست که روی آن طاق زده شده است در این گونه قبرها مردگان را در تابوت های از گل پختته قرار میدادند ولی اجساد کوچکتر و کودکان را معمولا در خمر ها میگذاشتند
نوع دوم گورهای است که به صورت اتفاقی که برایدآرامگاهای خانوادگی نیز چندین اتق مخصوص داده شد و تابوت های کع در این اتق ها پیداه شده است گاهی چندیت اسکلت را برداشته و برای جا دادن مردگان جدبدتر استخوان های مرده سابق را در گوشه ای از تابوت جمع میکردند
در آخرین فصل کاوش 1940 تا1950 کلنگ کاوش کنندگان در شعر قدیمی شوش در گورستان های اشکانی دساسانی به ویرانه شهری متعلق به به قرن 7میلادی برمیخورد
به طول 30 متر و عرض10 متر که اتاق های متعددی وجود داشت در طبقه آخر سه لوح عیلامی وجوداشت ود طبقه بالا یک لوح به زبان بابلی به دست آمدکه متعلق به دوران سلطنت اردشیر دوم بود سقف این آرامگاه که به سبک بیضی شکل هلالی ساخته شده بود یکی از قدیمیترین نمونه های طاق های هلالی را نمایش میدهد
یافته های فراوانی وجود دارد که ایرانیان عصر هخامنشی مردگان خود را دفن میکردند باید توجه داشت
که رسم زرتشتیان در ابتدا دفن مردگان بوده و رها کردن مردگان در دخمه ای در دل کوه معمول بوده پدیده ای است ثاندی که در تحت نفوذ مغان معمول بوده است از زمان هخامنشیان گورهای زیادی بدست آمد ه که گواه دفن مردگان هست در بخش های زیادی از شاهنشاهی هخامنشی معمول بوده که مردگان خود را در کف خانه ها دفن میکردند
کف گلین خانه هارا در حاشیه دیوارها میکندند در خانه های اشرافی تر به جای کف حیاط کف خانه را میشکافتند
شیوه ساده تدفین معمولی و خاک کردن بودو نوع تجملی تر مرده را در خمره یا کوز ه گلی که ذخیره آذوقه بود قرار میدادند
برای کودکان از تشت و لگن و خمره استفاده میکردند
افرا د ثروتمندترداز تابوت شخصی که خود سفارش داده بودند استفاده میکردند
معمولا تابوت ها در قسمت پا مثلثی و در قسمت سرربه صورت دابره بود جنس ان از گل یا مسی بود
منابع:
1:گزارشات حفریات گیریشمن
2:گزارش حفریات دمورگان
3:گزارش حفریات ژان پرو
4:تدفین در فلات مرکزیرسعیده شرف الدین