یکی از برگ های مهم تاریخ ایران دوران حکومت پارتیان است دوره ای بس درخشان و پر شکوه که فرمانروایان آن توانستند با تدبیر و دلاوری و شجاعت دست جانشین اسکندر را از سرزمین ایران کوتاه نمایند و اساس و بنیان حکومتی را که مدت پنج قرن دوام داشت پی ریزی نمایند. پارتیان تیره ای از قبایل آریایی بودند که بخشی از قوم داهه محسوب می شدند. آنها ابتدا به صورت قبایل چادرنشین در نواحی مجاور رود جیحون تا استپ های کرانه دریای خزر و دریاچه اورال زندگی می کردند و به تدریج در منطقه پرتو "پارت" نفوذ نموده در آنجا مستقر شدند. پارتیان جنگجویانی دلیر و با شهامت بودند که در تیراندازی و سوارکاری مهارت تام داشتند. در حمله اسکندر به ایران سپاهیان پارت همراه سایر سپاهیان ایرانی در جنگ شرکت نمودند. پس از سقوط دولت هخامنشی فاتح مقدونی سرزمین پارتها را به تصرف درآورد و فردی از اهالی پارت به نام آمی ناسپ را به سمت فرمانروایی تعیین نمود. پس از مدتی سلوکیان برای ناحیه پارت و باختر فرمانروای واحدی گماشتند، ولی طولی نکشید که دیودوت ساتراپ باختر بر ضد سلوکیان قیام کرد و خود را شاه خواند. پارت ها که از تسلط سلوکیان و فرمانروایی آنها ناراضی بودند تحت رهبری ارشک دست به شورش زده دولتی تشکیل دادند که ابتدا شامل منطقه کوچکی بود ولی با وجود حملات مکرر و پی در پیشاهان سلوکی آنها موفق شدند دست سلوکیان را از بسیاری مناطق ایران کوتاه کرده پس از راندن کامل آنها حکومت بزرگ و مقتدری را پایه گذاری کنند که مدت پنج قرن ادامه یافت. در حدود سال 250 ق.م ارشک به شهر نیسا رفت و در حدود 248 ق.م رسما به سلطنت رسید. تاجگذاری ارشک مبدا تاریخ پارتی ها شد. ارشک در پیکاری کشته شد و برادرش تیرداد به سلطنت رسید. وی ناحیه هیرکانی "گرگان" را به تصرف در آورد و به تجهیز سپاه خود پرداخت تا بتواند در صورت حمله سلوکوس دوم یا دیودوت شاه باختر با آنها مقابله کند. بخت با تیرداد یاری کرد و شاه سلوکی در اثنای پیکار به علت اغتشاشاتی که در ناحیه غربی روی داده بود ناچار شد به آن سوی عزیمت نماید. دیودوت نیز از در مصالحه با تیرداد درآمد. بعد از تیرداد، فریاپات و فرهاد یکم فرمانروایی کرده با پیکار با سلوکی ها و تقویت موقعیت خود توانستند فرمانروای سرزمینهای وسیعتری شوند