از آنجا که شوش از شش هزار سال قبل پیش از این پایتخت تمدن های مختلف بوده ودوران رونق آن تا قرن 4هجری قمری وجود داشته گورستان هایدبسیاری از ادوار ذکر شده در آن وجود دارد
بر اساس تحقیقات انجام شده که به مدت نیم قرن در ویرانه های آن به عمل آمده است عیلامیان همواره مردگان خود را در پای دیوارها و باروهای شهر تدفین میکردند بدیهی است که شاهان و رجال عیلامی از این قاعده مستثنی نبودندبرای دفن آنها جای مخصوصی داشتند دلیل این موضوع کتیبه آشور بانیپال است که به موجب آن فاتح آشوری گور سلاطین عیلام را منهدم و غارت نموده است بنابراین گورستان سلاطین مسلنا در نزدیک شوش بوده زیرا به استناد کتیبه مزبور به فرمان آشور بانیپال چون خاک آن را با توبره اسبان برده اندیافته های فراوانی حکایت از آن دارد که ایرانیان عضر هخامنشی مردگان خود را دفن میکردند(نظر نویسنده صدر صد نیست)دفن مردگان تنها دلیل قابل استفاده علیه این برداشت است سنگ نبشته های تخت جمشید ثابت کرد ه که دین زرتشت از اعتبار زیادی برخوردار بوده است
از زمان هخامنشیان گورهای زیادی بدست آمده که همه گواه دفن مردگان را میدهند ودر بخش های زیادی از امپراطوری در ایران مهمول بودکه مردگان در کف خانه ها دفن میکردند این رسم در بین النهرین ،سوریه،و فلسطین هم جاری بودکف گلی این خانه ها را در حاشیه دیوارها میکندند
و مرده درا در درن آن قرار میدادند نوع تجملی تر دیگر این بود که مرده را در کندوی گلی ذخیره آدوقه جای میدادند و سپس درگودالی میگذاشتند ظاهرا برای این کار از کندوهایدلب پریدهداستفاده میشده
متمول ترها میتوانستند از تابوت شخصی که خود سفارش میدادنداستفاده کنند این تابوت ها سرپوشی از گل بودو سر پوشی از تخته بود دو نمونه کامل و سالم در اور(شهر باستانی رر عراق)پیدا شده در سال 1947 و 1948که گیریشمن در تپه مرسوم به شهر صنعتگران تفحصاتی کرد در این مرحله 3طبقهدلایه بدست آمد از 3000ق متا2000 ق م گورها به دو دسته تقسیم میشد دسته اول شامل قبرهای هست که روی آن طاق زده شده است در این گونه قبرها مردگان را در تابوت های از گل پختته قرار میدادند ولی اجساد کوچکتر و کودکان را معمولا در خمر ها میگذاشتند
نوع دوم گورهای است که به صورت اتفاقی که برایدآرامگاهای خانوادگی نیز چندین اتق مخصوص داده شد و تابوت های کع در این اتق ها پیداه شده است گاهی چندیت اسکلت را برداشته و برای جا دادن مردگان جدبدتر استخوان های مرده سابق را در گوشه ای از تابوت جمع میکردند
در آخرین فصل کاوش 1940 تا1950 کلنگ کاوش کنندگان در شعر قدیمی شوش در گورستان های اشکانی دساسانی به ویرانه شهری متعلق به به قرن 7میلادی برمیخورد
به طول 30 متر و عرض10 متر که اتاق های متعددی وجود داشت در طبقه آخر سه لوح عیلامی وجوداشت ود طبقه بالا یک لوح به زبان بابلی به دست آمدکه متعلق به دوران سلطنت اردشیر دوم بود سقف این آرامگاه که به سبک بیضی شکل هلالی ساخته شده بود یکی از قدیمیترین نمونه های طاق های هلالی را نمایش میدهد
یافته های فراوانی وجود دارد که ایرانیان عصر هخامنشی مردگان خود را دفن میکردند باید توجه داشت
که رسم زرتشتیان در ابتدا دفن مردگان بوده و رها کردن مردگان در دخمه ای در دل کوه معمول بوده پدیده ای است ثاندی که در تحت نفوذ مغان معمول بوده است از زمان هخامنشیان گورهای زیادی بدست آمد ه که گواه دفن مردگان هست در بخش های زیادی از شاهنشاهی هخامنشی معمول بوده که مردگان خود را در کف خانه ها دفن میکردند
کف گلین خانه هارا در حاشیه دیوارها میکندند در خانه های اشرافی تر به جای کف حیاط کف خانه را میشکافتند
شیوه ساده تدفین معمولی و خاک کردن بودو نوع تجملی تر مرده را در خمره یا کوز ه گلی که ذخیره آذوقه بود قرار میدادند
برای کودکان از تشت و لگن و خمره استفاده میکردند
افرا د ثروتمندترداز تابوت شخصی که خود سفارش داده بودند استفاده میکردند
معمولا تابوت ها در قسمت پا مثلثی و در قسمت سرربه صورت دابره بود جنس ان از گل یا مسی بود
منابع:
1:گزارشات حفریات گیریشمن
2:گزارش حفریات دمورگان
3:گزارش حفریات ژان پرو
4:تدفین در فلات مرکزیرسعیده شرف الدین